Van protestants tot katholiek en van evangelisch tot doopsgezind: tal van kerken gebruiken Bijbel Basics om bijbelverhalen aan kinderen te vertellen. Waardoor is de methode zo’n succes?
Gaat het bij het kinderwerk in uw kerk deze veertigdagentijd vaak over Petrus? Grote kans dat de kerk gebruikmaakt van de materialen van Bijbel Basics. Petrus staat in aanloop naar Pasen namelijk centraal in de verhalen die de populaire methode heeft uitgekozen.
Honderden kerken maken gebruik van dit materiaal, merkt Anne-Mareike Schol. Zij schreef mee aan de methode en is hoofd bijbelgebruik van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap, dat sinds 2017 Bijbel Basics uitgeeft en financiert. ‘We schatten dat zo’n 1500 gemeenten ons materiaal geregeld gebruiken. Dat weten we niet precies, omdat we alleen de downloads op onze site kunnen tellen. En het verschilt per gemeente of er één iemand is die voor alle vrijwilligers het materiaal downloadt, of dat elke vrijwilliger dat afzonderlijk doet.’
Waardoor is de methode zo populair geworden? Onderwijskundige Corina Nagel gebruikt de Bijbel Basics-methode als ze kindernevendienst heeft in haar protestantse gemeente in Maarssen. ‘Ik vind hem erg gebruiksvriendelijk. Er zit een duidelijke handleiding bij en je kunt telkens kiezen uit verschillende activiteiten rond de vertelling van het verhaal. En niet onbelangrijk: de methode is gratis.’
Er is ook veel afwisseling in de soorten activiteiten, meent Schol. ‘Het is niet zo dat er elke week een knutselopdracht is. Kinderen leren op verschillende manieren. Als er de ene week een knutseltje is, doen we de week daarop bijvoorbeeld een spel of maken we gespreksvragen.’
Goed doordacht
Inhoudelijk is Nagel, gespecialiseerd in het kinder- en jeugdwerk, enthousiast over de methode. ‘Het is goed doordacht. Dat merk je in hoe de opstellers de bijbelgedeelten verbinden met het leven van kinderen. Ik las pas het verhaal van de leerlingen die in slaap vallen als Jezus bidt. Jezus doet in dat verhaal de oproep: blijf wakker en blijf bidden. Vervolgens had ik als leiding krantenknipsels meegenomen – een suggestie van Bijbel Basics – waarbij de bovenbouwkinderen de vraag kregen waarvoor zij kunnen bidden. Bij jongere kinderen werd het verhaal ingeleid met vragen over wanneer je slaapt en wakker bent.’
Kerken uit de breedte van christelijk Nederland gebruiken Bijbel Basics. Dat vraagt alertheid van de schrijvers, zegt Schol. ‘Je kunt niet schrijven over het laatste avondmaal, zonder te zeggen dat het ook eucharistie genoemd wordt. Anders sluit je de katholieke kinderen al snel buiten. Zo zijn er tal van voorbeelden waarbij je goed moet opletten.’
Gevarieerde teksten
Dat uiteenlopende kerken de methode gebruiken, zegt volgens Nagel veel over de kwaliteit en bruikbaarheid van de methode. Maar dat is niet het hele verhaal. ‘Ik vraag me af of kerkenraden en oudsten altijd op de hoogte zijn van de inhoud van de diverse methodes. Hebben zij erover nagedacht in hoeverre Bijbel Basics van alle opties het best past bij de identiteit van hun gemeente? Zo zijn er ook methoden die zich meer richten op de rituelen van de kerk. Misschien past dat wel beter bij sommige kerken.’
Omdat de methode breed gebruikt wordt, proberen de schrijvers niet te veel te interpreteren, maar richten zij zich vooral op het specifieke bijbelgedeelte. Schol: ‘Kerken denken natuurlijk verschillend over geloofskwesties. Maar één ding vinden bijna alle kerken belangrijk: dat kinderen de verhalen leren kennen. Daarbij richten wij ons niet alleen op de bekende verhalen. Ook psalmen, profetieën en brieven komen aan bod.’
De kinderen in de bovenbouw van de basisschool lezen het verhaal uit de Bijbel in Gewone Taal; voor de jongste kinderen is een aparte vertelling. ‘Daarbij vertellen we het verhaal soms vanuit een andere invalshoek’, legt Schol uit. ‘Bij de brief aan de Hebreeën vertellen we het verhaal uit het perspectief van een kind dat zelf wordt gepest omdat hij christen is. Zo krijgen jonge kinderen een beeld van wat de brief in die situatie betekende.’
Elk verhaal twee keer
Schol en haar collega’s hebben nu meer dan tweehonderd bijbelgedeelten behandeld. Als een kind van groep één tot en met groep acht de kindernevendienst volgt, hoort elk verhaal twee keer voorbij te komen. ‘We voegen geen nieuwe verhalen meer toe. Wel blijven we materiaal ontwikkelen voor speciale momenten zoals eeuwigheidszondag of Hemelvaart.’
Dit artikel verscheen in het Nederlands Dagblad van 21 maart 2024